เทศกาลของญี่ปุ่นที่เรียกว่า "เซ็ทซึบุน" คืออะไร มีมาตั้งแต่สมัยไหน
เอาง่ายๆ สั้นๆ ว่า วันเทศกาลเซ็ทซึบุนนี้สืบทอดกันมา 1300 ปีแล้ว และในปีนี้ตรงกับวันที่ 2 กุมภาพันธ์ ที่ผ่านมา คำว่าเซ็ทซึบุน หมายถึงการสิ้นสุดของฤดูหนึ่งเพื่อจะเริ่มต้นของอีกฤดูหนึ่ง ในปีหนึ่งๆ จะมีวันแบบนี้อยู่ในแต่ละฤดู
วันเซ็ทซึบุนนี้จะเป็นการเปลี่ยนจากฤดูหนาวเข้าสู่ฤดูใบไม้ผลิ ซึ่งถือว่าเป็นการเริ่มต้นปีใหม่
แล้วคนญี่ปุ่นเขามีกิจกรรมอะไรในวันนี้
ในวันนี้ก็จะมีการกินข้าวปั้นก้อนโตๆ ที่เรียกว่า "เอะโฮมะคิ" บางตำรามีการเอาหัวปลาซาร์ดีน (อิวะชิ) มาเสียบใส่ไม้ด้วย และที่ขาดไม่ได้คือการปาถั่วใส่ยักษ์
จุดเริ่มต้นของความคิดเลยก็คือในสมัยก่อนนั้นเชื่อว่าในช่วงที่มีการเปลี่ยนแปลงไม่ว่าจะเป็นอากาศ หรืออะไรก็ตาม จะเป็นช่องทางให้สิ่งเลวร้ายเข้ามาในชีวิตได้ ความชั่วร้ายในภาษาญี่ปุ่นเรียกว่า (魔 อ่านว่า มะ) แปลเป็นไทยก็คือ ปีศาจภูติผี ประมาณนั้น ความชั่วร้ายซึ่งถ้ามองให้เป็นรูปธรรมก็คือ ตัวอสูรหรือยักษ์
การขับไล่อสูร ก็จะใช้ถั่วปราบ ไม่ใช่ดาบพิฆาตอสูรปราบนะ（鬼滅の刃）และที่ใช้ถั่วก็เพราะว่าในสมัยก่อนมีการรักษาโรคด้วยถั่ว ตอนปาถั่วใส่ยักษ์ก็จะต้องพูดว่า "โอะนิวะ โซะโตะ ฟุคุวะ อุจิ" （鬼は外、福は内）ซึ่งมีความหมายว่า ยักษ์จงออกไป ความสุขสมบูรณ์มั่งคั่งจงเข้ามา
 |
| ถั่วปราบอสูร |
 |
| ถั่วห่อเป็นซองเล็กๆ สดวกในการปาถั่วใส่ยักษ์ |
และในบางจังหวัดมีการเผาปลาซาร์ดีน (อิวาชิ) แล้วเอาหัวปลามาเสียบกิ่งไม้ที่มีชื่อว่า ฮีรางิ แขวนไว้ที่หน้าบ้านด้วย จึงเรียกรวมกันว่า 柊鰯 (ฮีรางิอิวาชิ) หรือทางแถบภาคตะวันตกจะเรียก 焼嗅し (ยะอิคากะชิ) ความเชื่อนี้เกิดขึ้นจากที่ว่า กลิ่นเหม็นๆ รุนแรง ของปลาอิวาชิ และของที่มีหนามแหลมขมจากกิ่งไม้ฮีรางิ จะขับไล่สิ่งชั่วร้ายและยักษ์อสูรได้
 |
| หัวปลาอิวาชิเสียบกับกิ่งไม้ฮีรางิ |
จากจุดเริ่มต้นที่จะขับไล่อสูรและสิ่งเลวร้ายในวันที่มีการเปลี่ยนแปลงทางธรรมชาติ ก็ตามมาด้วยการเสริมสร้างสิริมงคลในวันนี้ด้วย
นั่นคือการกินข้าวปั้นก้อนโต (เอะโฮมะคิ 恵方巻) คือจะกินแบบไม่ให้มีการตัดตอน เพื่อให้ได้โชคลาภก้อนใหญ่มาอย่างไม่ขาดสาย นี่คือความเชื่อ อย่าลอกเลียนแบบ เพราะเคยลองแล้วมันยากมาก แถมจุกอีกด้วย
 |
| ข้าวปั้นเอะโฮมะคิ |
ในข้าวปั้นเอะโฮมะคิ จะมีไส้ที่มีชื่อดีๆ เป็นสิริมงคล 7 ชนิดด้วยกัน เดิมทีแล้วจุดประสงค์ของการกินข้าวปั้นเอะโฮมะคินี้จะนิยมกันในหมู่คนค้าขายตั้งแต่สมัยเอโดะ แล้วเพื่อให้ค้าขายคล่อง เวลากินก็ต้องหันหน้าไปทางทิศที่เป็นมงคลเช่นกัน ในปีนี้คือทิศ ตะวันออกเฉียงใต้แล้วก็ค่อนไปทางใต้อีกนิดนึง
ที่นี่เขาก็นับทิศแบบจีนคือมี 16 ทิศ ในการประกอบพิธีหรือประเพณีโบราณที่สืบทอดกันมาก็จะนับทิศแบบโบราณที่ว่านี้
เซ็ทซึบุนนี้เด็กๆ ก็จะชอบมากเพราะเหมือนได้เล่นวิ่งไล่ปาถั่วใส่ยักษ์ และผู้ที่สวมบทยักษ์ในบ้านก็จะมักจะเป็นพ่อบ้าน โดยจะใส่หน้ากากยักษ์สีแดง
ทุกปีก็จะอิ่มกับอาหารมงคลข้าวปั้นเอะโฮมะคิ และปลาดิบต่างๆ หนึ่งในนั้นก็จะมีปลาซาร์ดีนอิวาชิด้วย เพื่อบำรุงร่างกายให้แข็งแรง แล้วก็ออกกำลังวิ่งไล่ยักษ์อย่างสนุกสนาน
ผู้เขียนหวังว่าบทความนี้คงพอจะทำให้เห็นภาพกิจกรรมในวันเซ็ทซึบุนของคนญี่ปุ่นกันนะคะ แล้วก็ทานปลาซาร์ดีนกันเยอะๆ นะคะ
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น