ญี่ปุ่นมีการฉลองวันเด็กสองวัน คือวันเด็กผู้หญิงกับวันเด็กผู้ชาย แต่ในปฏิทินวันเด็กผู้หญิงไม่ได้เป็นวันหยุดนักขัตฤกษ์ใดๆ ที่นี่ค่อนข้างให้ความสำคัญกับเด็กผู้ชายมากในความรู้สึกของผู้เขียน
แต่หลายคนอาจจะแย้งว่าไม่จริง เพราะการประดับตุ๊กตาในวันเด็กผู้หญิงอลังการมาก ของเด็กผู้ชายมีแค่ตัวปลาคราฟ กับ หมวกซามูไรนักรบเท่านั้น นี่เป็นความเห็นที่ผู้เขียนได้มีโอกาสคุยกับเพื่อนร่วมงานชายชาวญี่ปุ่น
ก่อนที่จะไปดูความอลังการนั้น ขอเล่าความเป็นมาสักเล็กน้อย
วันเด็กผู้หญิงจะตรงกับวันที่ 3 มีนาคม ของทุกปี แรกเริ่มเดิมทีจะเป็นการฉลองเฉพาะลูกสาวขุนนางเท่านั้น พวกขุนนางจะจัดประดับตุ๊กตา (ฮินะนินเงียว 雛人形) ให้ลูกสาวตัวเองด้วยความหวังว่าจะให้ลูกเติบโต แข็งแรง สมบูรณ์พูนสุข มีคู่ครองที่ดี คงเป็นเพราะสมัยก่อนการแพทย์ยังไม่ดีพอ จะเห็นว่าคนอายุสั้น ยังไม่ทันโตก็ป่วยตายกันไปแล้ว จึงมีการเซ่นไหว้ตุ๊กตาฮินะซะมะ 雛様 (ตุ๊กตาเจ้าหญิง) โดยหวังจะให้เป็นตัวแทนของเด็กหญิงที่เป็นเจ้าของหากมีเรื่องร้ายๆ เข้ามาในชีวิต
ทีนี้มาดูกันว่าที่ว่าอลังการนั้นมีอะไรบ้าง
 |
| ตุ๊กตาฮินะซะมะ |
เริ่มจากตัวตุ๊กตา ในรูปจะเป็นชุดตุ๊กตาโอะฮินะซะมะ （お雛様）ชุดนี้จะเป็นชุดย่อมๆ มีแค่ตุ๊กตา 2 ตัวเป็นหลัก คือโอะฮินะซะมะ (เจ้าหญิง) กับ โอะไดริซะมะ お内裏様 (เจ้าชาย)
 |
| ชุดตุ๊กตาฮินะซะมะ |
อย่างที่ได้เล่าไปแล้วว่าประเพณีนี้เริ่มมาจากพวกขุนนางชั้นสูง แล้วค่อยขยายวงกว้างไปถึงลูกหลานซามูไร ลูกสาวบ้านพ่อค้าแม่ค้า แล้วก็ไปถึงทุกชนชั้นอย่างที่เห็นในปัจจุบัน ความอลังการก็ลดหลั่นกันไปตามสถานะของแต่ละบ้าน
ที่เห็นในรูปจะมีตู้ที่มีลิ้นชักด้วย พวกลิ้นชักนี่ก็เปิดได้ด้วยนะ เป็นของเล่นได้เลย ดาบก็สามารถถอดฝักออกได้อีก เล่นกันสนุกไปเลย ผู้เขียนก็เอามาเล่นเหมือนกัน
คนญี่ปุ่นเคยเล่าให้ฟังว่าสมัยก่อนตุ๊กตานี่ทำด้วยมือ แล้วก็ไม่ได้เอามาประดับให้ชมแบบนี้ จะเป็นตุ๊กตาตัวเล็กๆ 1 คู่ แล้วเอาไปลอยน้ำ จากนั้นก็มีการเปลี่ยนแปลง เพราะฝืมือการประดิษฐ์ตุ๊กตาสูงขึ้น งดงามมากขึ้น ถ้าจะเอาไปลอยน้ำก็น่าเสียดาย จึงเอามาจัดวางให้ได้ชื่นชม ตุ๊กตาพวกนี้แพงมาก เป็นหลักแสนเยนเป็นอย่างต่ำ ยิ่งมีหลายตัวก็ยิ่งราคาสูงขึ้น
ทีนี้มาดูอาหารคาวหวานที่ใช้เซ่นไหว้กัน
อาหารมงคลก็จะมี จิราชิซูชิ (ちらし寿司) จะใช้กุ้งก็ได้ แต่บ้านผู้เขียนใช้ปลาซัลมอน
 |
| ข้าวซูชิ โรยหน้าด้วยปลาแซลมอนต้ม แตงกวา แครอทกับเห็ดหอมต้มหวาน ไข่ทอดหั่นเส้น |
น้ำแกงหอยตลับ ハマグリのお吸い物 ที่ใช้หอยตลับเพราะว่าเปลือกหอยจะปิดสนิทกันพอดีถ้าเป็นคู่ของมัน คือสลับคู่ไม่ได้ ด้วยลักษณะพิเศษแบบนี้จึงถูกนำมาใช้เพื่อความสิริมงคงให้ลูกสาวได้คู่ที่ดีคู่แท้คนเดียว
 |
| ชุดอาหารสำหรับตุ๊กตา |
ต่อไปมาดูขนมที่ใช้ในเทศกาลนี้กัน
 |
| ขนมและผลไม้ (ด้านซ้ายมือ) |
ขนมมงคลที่ควรมีคือ
ฮิชิโมจิ ひし餅 เป็นขนมโมจิสีขาว ชมพู เขียว วางซ้อนกันเป็นชั้น รูปสี่เหลี่ยมเปียกปูน
 |
| ขนมฮินะโอะโคะชิ |
นอกจากจะมีโมจิสามสีสามชั้นเป็นรูปสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูนแล้ว ก็ยังมีขนมข้าวพองที่เห็นในรูปนี่ด้วย ขนมฮินะโอะโคะชิ (โอะโคะชิ คือข้าวพองเคลือบน้ำตาลอัดแข็ง คือจะแข็งกว่าข้าวพองแบบอาราเร่)
จะเห็นมีผ้าสีแดงก็เพื่อขจัดสิ่งไม่ดีโชคไม่ดีต่างๆ
ฮินะอาราเร่ 雛あられ ขนมข้าวพอง รสหวานบ้าง เค็มบ้าง แล้วแต่ๆ ละภาค
และสาเกข้าว 白酒 เป็นข้าวหมักระยะเวลาสั้น จึงไม่มีแอลกอฮอล
สามารถเพิ่มขนมที่ชอบได้ สมัยนี้มีผู้ผลิตขนมนำขนมที่ผลิตขายตามท้องตลาดมาปรับโฉมใหม่ใส่แพ็กเกจใหม่ให้มีลายตุ๊กตาเจ้าหญิงเจ้าชายเพื่อใช้ในเทศกาลด้วย
หวังว่าบทความนี้คงทำให้ผู้อ่านได้รู้จักกับประวัติและวัฒนธรรมการฉลองวันเด็กผู้หญิงในญี่ปุ่น
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น